Badanie zrealizowała pracownia Qualio. Zespół w składzie: Paulina Kowalczyk, Noemi Modnicka oraz Grzegorz Wierchowiec przeprowadził szereg rozmów z nauczycielami i dyrektorami, podczas których pytali m.in. o postawy, potrzeby, motywacje, oczekiwania oraz doświadczenia zawodowe i osobiste związane z edukacją klimatyczną oraz tematem transformacji energetycznej w nauczaniu. Badania ankietowe objęły ponad 650 uczniów i 300 nauczycieli. Przeprowadzona też kilkanaście wywiadów pogłębionych z dyrektorami oraz pedagogami. Efekty kilkumiesięcznej pracy zostały przedstawione w 82-stronicowej publikacji.

Europejskie systemy ciepłownicze nadal w dużej mierze opierają się na gazie ziemnym i węglu. Jednak jeśli chcemy ograniczyć emisje, poprawić jakość powietrza i utrzymać rachunki za energię na niskim poziomie, konieczne jest, aby kraje i społeczności lokalne przestawiły swoje systemy ciepłownicze na odnawialne źródła energii.

Niniejszy raport, opracowany przez koalicję Beyond Fossil Fuels i CEE Bankwatch Network, przedstawia szereg sprawdzonych zrównoważonych technologii ciepłowniczych – od energii geotermalnej i przemysłowych pomp ciepła po energię słoneczną i technologie wykorzystujące ciepło odpadowe. Dokonano również przeglądu rozwiązań, które są często promowane jako alternatywa dla węgla i gazu, ale w rzeczywistości są szkodliwe dla klimatu i środowiska.

Dedykujemy tę publikację praktykom, decydentom, przedstawicielom społeczeństwa obywatelskiego i sektora energetycznego. Znajdą w niej przegląd różnych możliwości publicznego finansowania inwestycji ciepłowniczych, które mogą wesprzeć jego dekarbonizację.

Raport jest krytyczną analizą materiałów dotyczących programu “Zwiększenie retencji i odbudowa zasobów wodnych terenów pogórniczych na obszarze Wielkopolski Wschodniej” (zwanego w skrócie “Programem wodnym”) pod kątem rozpoznania przewidywanych oddziaływań na środowisko, w tym na obszary Natura 2000, oraz cele środowiskowe w rozumieniu Ramowej Dyrektywy Wodnej. Z analizy dowiecie się, czy już na wstępie można uznać, że Program wodny (składający się z 25 realnych zadań) będzie spełniał zasadę nie czynienia poważnych szkód przyrodzie „Do No Significant Harm” (DNSH) i tym samym, czy już na tym etapie spełniałby warunki uzyskania pozakonkursowego dofinansowania w ramach programu Fundusze Europejskie dla Wielkopolski 2021-2027 – Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji (FST).

Europejski Zielony Ład nie znika z czołówek gazet i portali. Narracja na jego temat jest niemal wyłącznie negatywna. Głosy polityków, wzmocnione rolniczymi protestami, skupiają się głównie na kosztach i obciążeniach dla “zwykłego człowieka”. W kontekście zbliżającego się do finału kampanii przed wyborami do Parlamentu Europejskiego zaskakuje jednak, że w coraz bardziej emocjonalnej debacie brak konkretnych postulatów, co do zmian w Europejskim Zielonym Ładzie.

Obywatelskie Obserwatorium Finansowania Zielonego Ładu, w którego skład wchodzi CEE Bankwatch Network i Polska Zielona Sieć, opublikowało manifest z 10 postulatami.  Zapytaliśmy komitety wyborcze startujące w wyborach do Parlamentu Europejskiego o ich stosunek do tych postulatów. Partie nie znalazły jednak czasu, by wypracować stanowisko w tych kluczowych dla Polski i UE sprawach. Zajrzeliśmy więc do ich programów.

Fundusze Europejskie zapewniają finansowanie celów Europejskiego Zielonego Ładu. W latach 2021-2027 dostępne są fundusze i programy z tradycyjnego budżetu UE (wieloletnie ramy finansowe), z planu odbudowy po pandemii (Next Generation EU) oraz z dochodów z rynku uprawnień do emisji dwutlenku węgla (ETS). Łącznie programy te zapewniają miliardy euro na inwestycje w działania w dziedzinie klimatu i pomagają osiągnąć cele na 2030 rok.

Niniejszy przewodnik przedstawia fundusze unijne najistotniejsze dla działań na rzecz klimatu:  fundusze polityki spójności, Krajowy Plan Odbudowy, Fundusz Sprawiedliwej Transformacji, Fundusz Modernizacyjny i Społeczny Fundusz Klimatyczny. Przedstawiono w nim, w jaki sposób obywatele i organizacje pozarządowe mogą uczestniczyć w programowaniu i wdrażaniu funduszy UE, aby w pełni wykorzystać ich potencjał wobec ludzi i środowiska.

W Europie Środkowej i Wschodniej fundusze europejskie są ważnym źródłem finansowania i wspierania sprawiedliwego przejścia na zieloną gospodarkę. Aby osiągnąć te cele, państwa członkowskie muszą powołać komitety monitorujące, w których partnerzy, również przedstawiciele organizacji pozarządowych, czuwają nad prawidłowością i jakością wydatkowania wartych miliardy euro programów. Komitety monitorujące odgrywają zatem rolę strażników kontrolujących kierunek polityki spójności.

W tej publikacji przedstawiamy rolę komitetów monitorujących programy w obszarze środowiska, klimatu i energii oraz sprawiedliwej transformacji w ośmiu krajach Europy Środkowej i Wschodniej: Bułgarii, Czechach, Estonii, na Łotwie, w Polsce, Rumunii, na Słowacji i na Węgrzech. Omawiamy w nim ramy prawne leżące u podstaw działania komitetów monitorujących oraz przedstawiamy praktykę tworzenia ich składów i zasad funkcjonowania, zwracając uwagę na dobre i złe praktyki. Na końcu tekstu sformułowaliśmy kluczowe rekomendacje.

Fundusze europejskie dają państwom członkowskim wyjątkową możliwość wspierania społeczności energetycznych poprzez ambitne programy finansowane z funduszy strukturalnych, Krajowych Planów Odbudowy oraz Funduszu Modernizacyjnego. Jednak pomimo znacznych postępów w promowaniu energii odnawialnej, społeczności energetyczne nadal napotykają poważne bariery w dostępie do finansowania.

Niniejsza publikacja zawiera zestaw rekomendacji dotyczących opracowywania skutecznych kryteriów wyboru projektów, które mogą pobudzić rozwój społeczności energetycznych w Europie Środkowej i Wschodniej. Jego celem jest dostarczenie praktycznych wskazówek, które mogą zostać włączone do krajowych regulacji. Wzywamy w nim również instytucje zarządzające funduszami do podjęcia wspólnych wysiłków w celu opracowania kryteriów uwzględniających specyficzne potrzeby społeczności energetycznych, zapewniając ich dostosowanie do kontekstu krajowego i regionalnego.

Raport w wersji angielskiej >>> TUTAJ

To człowiek odpowiada za odrzańską katastrofę, która latem 2022 r. uświadomiła milionom Polek i Polaków, że czysta woda nie jest nam dana „raz na zawsze” i jak w soczewce ukazała słabości polskiego systemu ochrony rzek. Zrzuty słonej wody do Odry i jej dopływów w warunkach suszy hydrologicznej wytworzyły korzystne warunki dla zakwitu słonolubnej złotej algi i śmierci milionów ryb, małży i ślimaków. Dziś tylko 1,1% polskich rzek spełnia kryteria dobrego stanu wyznaczone Ramową dyrektywą wodną. Mamy zaledwie cztery lata na poprawę stanu pozostałych 98,9%.

The White Paper on Polish Rivers, using the example of the Oder River disaster, shows a wider problem: what is not working in the system of river management and monitoring in Poland and what should be changed – both legally and practically. You can find an English summary here.

Od regionu węglowego do neutralnego klimatycznie – tak zmienia się Wielkopolska Wschodnia. Mimo że pod Koninem ciągle trwa wydobycie to proces transformacji energetycznej ruszył i nabiera tempa. Jak przedsiębiorcy przygotowują się do epokowych zmian? Czego się boją, a gdzie upatrują szans na rozwój? O tym w najnowszym raporcie Polskiej Zielonej Sieci „Sprawiedliwa transformacja Wielkopolski Wschodniej w oczach przedsiębiorców”

The report „Gone with the Coal. Eastern Wielkopolska in search of new energy” is the remarkable story of a region that built itself up on the back of coal discoveries. Konin and its surrounding areas – after years of growth based on „coal steroids”– today have to resolve the question of whether there is „life after coal”. Our study isalso the story of the exceptional mobilisation of the region’s community, which has decided to respond positively to this challenge and „reinvent itself”. This has only been possible through great determination, courage and vision.

Polska Zielona Sieć (Lipiec 2022)

Polska Zielona Sieć (Lipiec 2022)

Europejskie systemy ciepłownicze nadal w dużej mierze opierają się na gazie ziemnym i węglu. Jednak jeśli chcemy ograniczyć emisje, poprawić jakość powietrza i utrzymać rachunki za energię na niskim poziomie, konieczne jest, aby kraje i społeczności lokalne przestawiły swoje systemy ciepłownicze na odnawialne źródła energii.

Niniejszy raport, opracowany przez koalicję Beyond Fossil Fuels i CEE Bankwatch Network, przedstawia szereg sprawdzonych zrównoważonych technologii ciepłowniczych – od energii geotermalnej i przemysłowych pomp ciepła po energię słoneczną i technologie wykorzystujące ciepło odpadowe. Dokonano również przeglądu rozwiązań, które są często promowane jako alternatywa dla węgla i gazu, ale w rzeczywistości są szkodliwe dla klimatu i środowiska.

Dedykujemy tę publikację praktykom, decydentom, przedstawicielom społeczeństwa obywatelskiego i sektora energetycznego. Znajdą w niej przegląd różnych możliwości publicznego finansowania inwestycji ciepłowniczych, które mogą wesprzeć jego dekarbonizację.

Raport jest krytyczną analizą materiałów dotyczących programu “Zwiększenie retencji i odbudowa zasobów wodnych terenów pogórniczych na obszarze Wielkopolski Wschodniej” (zwanego w skrócie “Programem wodnym”) pod kątem rozpoznania przewidywanych oddziaływań na środowisko, w tym na obszary Natura 2000, oraz cele środowiskowe w rozumieniu Ramowej Dyrektywy Wodnej. Z analizy dowiecie się, czy już na wstępie można uznać, że Program wodny (składający się z 25 realnych zadań) będzie spełniał zasadę nie czynienia poważnych szkód przyrodzie „Do No Significant Harm” (DNSH) i tym samym, czy już na tym etapie spełniałby warunki uzyskania pozakonkursowego dofinansowania w ramach programu Fundusze Europejskie dla Wielkopolski 2021-2027 – Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji (FST).

Europejski Zielony Ład nie znika z czołówek gazet i portali. Narracja na jego temat jest niemal wyłącznie negatywna. Głosy polityków, wzmocnione rolniczymi protestami, skupiają się głównie na kosztach i obciążeniach dla “zwykłego człowieka”. W kontekście zbliżającego się do finału kampanii przed wyborami do Parlamentu Europejskiego zaskakuje jednak, że w coraz bardziej emocjonalnej debacie brak konkretnych postulatów, co do zmian w Europejskim Zielonym Ładzie.

Obywatelskie Obserwatorium Finansowania Zielonego Ładu, w którego skład wchodzi CEE Bankwatch Network i Polska Zielona Sieć, opublikowało manifest z 10 postulatami.  Zapytaliśmy komitety wyborcze startujące w wyborach do Parlamentu Europejskiego o ich stosunek do tych postulatów. Partie nie znalazły jednak czasu, by wypracować stanowisko w tych kluczowych dla Polski i UE sprawach. Zajrzeliśmy więc do ich programów.

Fundusze Europejskie zapewniają finansowanie celów Europejskiego Zielonego Ładu. W latach 2021-2027 dostępne są fundusze i programy z tradycyjnego budżetu UE (wieloletnie ramy finansowe), z planu odbudowy po pandemii (Next Generation EU) oraz z dochodów z rynku uprawnień do emisji dwutlenku węgla (ETS). Łącznie programy te zapewniają miliardy euro na inwestycje w działania w dziedzinie klimatu i pomagają osiągnąć cele na 2030 rok.

Niniejszy przewodnik przedstawia fundusze unijne najistotniejsze dla działań na rzecz klimatu:  fundusze polityki spójności, Krajowy Plan Odbudowy, Fundusz Sprawiedliwej Transformacji, Fundusz Modernizacyjny i Społeczny Fundusz Klimatyczny. Przedstawiono w nim, w jaki sposób obywatele i organizacje pozarządowe mogą uczestniczyć w programowaniu i wdrażaniu funduszy UE, aby w pełni wykorzystać ich potencjał wobec ludzi i środowiska.

W Europie Środkowej i Wschodniej fundusze europejskie są ważnym źródłem finansowania i wspierania sprawiedliwego przejścia na zieloną gospodarkę. Aby osiągnąć te cele, państwa członkowskie muszą powołać komitety monitorujące, w których partnerzy, również przedstawiciele organizacji pozarządowych, czuwają nad prawidłowością i jakością wydatkowania wartych miliardy euro programów. Komitety monitorujące odgrywają zatem rolę strażników kontrolujących kierunek polityki spójności.

W tej publikacji przedstawiamy rolę komitetów monitorujących programy w obszarze środowiska, klimatu i energii oraz sprawiedliwej transformacji w ośmiu krajach Europy Środkowej i Wschodniej: Bułgarii, Czechach, Estonii, na Łotwie, w Polsce, Rumunii, na Słowacji i na Węgrzech. Omawiamy w nim ramy prawne leżące u podstaw działania komitetów monitorujących oraz przedstawiamy praktykę tworzenia ich składów i zasad funkcjonowania, zwracając uwagę na dobre i złe praktyki. Na końcu tekstu sformułowaliśmy kluczowe rekomendacje.

Fundusze europejskie dają państwom członkowskim wyjątkową możliwość wspierania społeczności energetycznych poprzez ambitne programy finansowane z funduszy strukturalnych, Krajowych Planów Odbudowy oraz Funduszu Modernizacyjnego. Jednak pomimo znacznych postępów w promowaniu energii odnawialnej, społeczności energetyczne nadal napotykają poważne bariery w dostępie do finansowania.

Niniejsza publikacja zawiera zestaw rekomendacji dotyczących opracowywania skutecznych kryteriów wyboru projektów, które mogą pobudzić rozwój społeczności energetycznych w Europie Środkowej i Wschodniej. Jego celem jest dostarczenie praktycznych wskazówek, które mogą zostać włączone do krajowych regulacji. Wzywamy w nim również instytucje zarządzające funduszami do podjęcia wspólnych wysiłków w celu opracowania kryteriów uwzględniających specyficzne potrzeby społeczności energetycznych, zapewniając ich dostosowanie do kontekstu krajowego i regionalnego.

Raport w wersji angielskiej >>> TUTAJ

To człowiek odpowiada za odrzańską katastrofę, która latem 2022 r. uświadomiła milionom Polek i Polaków, że czysta woda nie jest nam dana „raz na zawsze” i jak w soczewce ukazała słabości polskiego systemu ochrony rzek. Zrzuty słonej wody do Odry i jej dopływów w warunkach suszy hydrologicznej wytworzyły korzystne warunki dla zakwitu słonolubnej złotej algi i śmierci milionów ryb, małży i ślimaków. Dziś tylko 1,1% polskich rzek spełnia kryteria dobrego stanu wyznaczone Ramową dyrektywą wodną. Mamy zaledwie cztery lata na poprawę stanu pozostałych 98,9%.

The White Paper on Polish Rivers, using the example of the Oder River disaster, shows a wider problem: what is not working in the system of river management and monitoring in Poland and what should be changed – both legally and practically. You can find an English summary here.

Od regionu węglowego do neutralnego klimatycznie – tak zmienia się Wielkopolska Wschodnia. Mimo że pod Koninem ciągle trwa wydobycie to proces transformacji energetycznej ruszył i nabiera tempa. Jak przedsiębiorcy przygotowują się do epokowych zmian? Czego się boją, a gdzie upatrują szans na rozwój? O tym w najnowszym raporcie Polskiej Zielonej Sieci „Sprawiedliwa transformacja Wielkopolski Wschodniej w oczach przedsiębiorców”

The report „Gone with the Coal. Eastern Wielkopolska in search of new energy” is the remarkable story of a region that built itself up on the back of coal discoveries. Konin and its surrounding areas – after years of growth based on „coal steroids”– today have to resolve the question of whether there is „life after coal”. Our study isalso the story of the exceptional mobilisation of the region’s community, which has decided to respond positively to this challenge and „reinvent itself”. This has only been possible through great determination, courage and vision.

Polska Zielona Sieć (Lipiec 2022)

Polska Zielona Sieć (Lipiec 2022)