Do Warszawy, na warsztat zorganizowany przez Polską Zieloną Sieć w ramach projektu “Fundusze Europejskie dla Klimatu” przyjechali aktywiści Młodzieżowego Strajku Klimatycznego z piętnastu miast Polski. Była to dla nich okazja do pierwszego od początku pandemii COVID-19 spotkania na żywo. Jego celem było zapoznanie młodzieży z architekturą funduszy unijnych oraz możliwością wykorzystania ich w realizacji w Polsce poszczególnych celów sektorowych Europejskiego Zielonego Ładu.
Mówiliśmy o tym, że strategia ochrony klimatu znalazła się w centrum polityki unijnej, a społeczeństwo obywatelskie powinno być partnerem na każdym etapie decydowania o wydatkowaniu środków europejskich. Kwoty, które Polska będzie miała do dyspozycji to: 76 mld euro z Polityki Spójności, czyli z budżetu dla krajów unijnych, oraz ok. 36 mld euro z Krajowego Planu Odbudowy, specjalnego zastrzyku finansowego dla wsparcia gospodarek, które znalazły się w kryzysie w wyniku pandemii COVID-19. Co istotne – 30 proc. środków z Polityki Spójności i 37 proc. środków z KPO musi zostać wydane na ochronę środowiska naturalnego i walkę z kryzysem klimatycznym. Ponadto wszystkie projekty realizowane z funduszy europejskich obowiązywać będzie nowa zasada “do no significant harm” (DNSH) – nie czynienia poważnej szkody w środowisku.
Dla uczestników warsztatów najbardziej istotną kwestią był fakt, iż to obecna młodzież po wejściu na rynek pracy będzie zmuszona spłacać kredyt zaciągnięty przez UE, by sfinansować reformy i inwestycje realizowane w ramach Krajowych Planów Odbudowy. Mówiliśmy także o tym, jak istotna jest edukacja społeczeństwa w zakresie zmian klimatu nie tylko w szkołach, ale na każdym etapie rozwoju zawodowego. Aktywiści ze Strajku Klimatycznego zastanawiali się, w jaki sposób mogą te zagadnienia włączyć do akcji, które ich ruch planuje na jesieni.
Przed PZS i MSK nadal jest etap monitorowania prac nad Umową Partnerstwa czy Krajowym Planem Odbudowy. Równolegle trwają także prace nad projektami programów Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego oraz Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko. Bierzemy również udział w procesie tworzenia Regionalnych Programów Operacyjnych na Śląsku, Dolnym Śląsku i w Wielkopolsce.
Przez najbliższy rok będziemy z Młodzieżowym Strajkiem Klimatycznym sprawdzać, jakie są efekty udziału społecznego w programowaniu funduszy. Aby móc działać skutecznie, musimy prowadzić wspólne działania komunikacyjne, dzielić się informacjami i zachęcać aktywistów i aktywistki z MSK do rozmów z władzami centralnymi i regionalnymi na temat programowania funduszy unijnych.
