W ramach Funduszu Odbudowy Polska otrzyma do dyspozycji 57 mld euro. To wielka szansa na skok cywilizacyjny. Tymczasem projekt Krajowego Planu Odbudowy powstaje w całkowitej tajemnicy, ponad głowami społeczeństwa i bez jasno wskazanych strategicznych celów. Organizacje społeczne, ramię w ramię z izbami branżowymi, we wtorek 9 lutego przekazały premierowi apel o dialog i wspólne wypracowanie reform i projektów w ramach KPO.
Polska będzie czwartym największym beneficjentem nadzwyczajnego instrumentu wartego 750 mld euro (pełna nazwa to Next Generation EU). Nasz kraj na projekty odbudowy dostanie nawet 57 mld euro, z czego 34 mld euro w formie pożyczek i 23 mld euro w formie grantów. Oznacza to, że będziemy mieli do wydania 50 mld złotych rocznie! To dwa razy więcej niż dotychczas.
Krajowy Plan Odbudowy ma być przede wszystkim programem reform, z których dopiero mają wynikać konkretne programy inwestycyjne.
– Staraliśmy się brać udział w dialogu od samego początku, ale do tej pory pozostawało to bez odpowiedzi ze strony Ministerstwa Funduszy. Temat dotyczy całego społeczeństwa, bo zobowiązania podejmowane dziś będą spłacane przez co najmniej dwa pokolenia Europejczyków. Jeśli chcemy wykorzystać w Polsce szanse które stwarza Zielony Ład musimy wykorzystać nadchodzącą europejską pomoc co najmniej nie gorzej od pozostałych państw członkowskich, podkreśla Izabela Zygmunt z Polskiej Zielonej Sieci.
Wśród kamieni milowych programu powinny znaleźć się między innymi następujące projekty:
- czyste powietrze i energia
- mobilność i walka z wykluczeniem transportowym
- szerokopasmowy internet
- sposoby na suszę i zanieczyszczenie wód
- zdrowa i bezpieczna żywność
– Jeśli KPO będzie ambitny i dobrej jakości, pozwoli Polsce wejść w główny nurt dziejącej się obecnie w UE i na świecie rewolucji technologicznej. Jeśli będzie słaby – utrwali nasze zapóźnienie, przestrzega Mirosław Proppé, prezes WWF Polska.
Klimat, środowisko, konkurencyjność
KPO to wyjątkowy program, skrojony pod wyzwania jakie niesie pandemia i zmiana klimatu. 37 proc. środków ma zostać przeznaczone na cele transformacji klimatycznej, pozostałe projekty muszą być co najmniej neutralne wobec klimatu i środowiska.
– Tworząc polski Plan Odbudowy musimy brać pod uwagę nie tylko obecny kształt regulacji europejskich, ale jednocześnie uwzględniać kierunek ewolucji prawa i polityki UE, mówi, Marcin Korolec z Instytutu Zielonej Gospodarki, podkreślając, że Unia Europejska zobowiązała się do osiągnięcia neutralności klimatycznej do połowy stulecia, a celu redukcji CO2 do 2030 roku został podniesiony do 55%.
Ponad głowami obywateli
Z końcem kwietnia mija rekomendowany przez Komisję Europejską termin złożenia Krajowych Planów Odbudowy do Komisji Europejskiej. Do tej pory jego kształt pozostaje tajemnicą. Konsultowanie planów i polityk rządu z partnerami społecznymi to warunek konieczny by plan miał szansę zmienić kraj w duchu Europejskiego Zielonego Ładu. Niestety, wbrew temu zaleceniu, KPO powstaje bardzo nietransparentnie.
My, sygnatariusze listu, apelujemy o to, aby opracowywany przez Polskę Krajowy Plan Odbudowy tworzył podstawy konkurencyjności polskiej gospodarki. Domagamy się prawdziwego dialogu i włączenie w jego tworzenie wszystkich interesariuszy.
Z pełną treścią listu można zapoznać się TUTAJ.
Apel podpisali (w kolejności alfabetycznej):
- BoMiasto,
- Business Centre Club,
- Centrum Myśli Strategicznych, ClientEarth Prawnicy dla Ziemi,
- Climate Strategies Poland,
- Europejski Kongres Finansowy,
- Fundacja Frank Bold,
- Instytut na Rzecz Ekorozwoju,
- Instytut Odpowiedzialnych Finansów,
- Instytut Zielonej Gospodarki,
- Konfederacja Lewiatan,
- Krajowa Izba Gospodarcza,
- Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków,
- Polska Rada Biznesu,
- Polska Zielona Sieć,
- Pracodawcy Rzeczpospolitej Polskiej,
- Railway Business Forum,
- ThinkTank,
- TOR
- WWF Polska
