Bioróżnorodność, ochrona rzek oraz zasada DNSH (nie czyń poważnych szkód dla środowiska i klimatu). To tylko niektóre z tematów jakie poruszyliśmy na spotkaniu “Europejski Zielony Ład – plenerowe warsztaty dla organizacji pozarządowych”. Jak podkreśliła Aleksandra Szewczyk z Polskiej Zielonej Sieci (PZS), współorganizatorka wydarzenia, spotkanie było doskonałą okazję do wymiany doświadczeń i nawiązania nowych kontaktów.
Spotkanie odbyło się w dniach 19-20 czerwca br. w „Oczyszczalnia Miejsce” w Ludwikowie pod Warszawą. W szkoleniu zorganizowanym przez Polską Zieloną Sieć (PZS) wzięło udział kilkadziesiąt osób – głównie pracowników organizacji pozarządowych oraz ekspertów z dziedziny ochrony środowiska. Projekt realizowany jest w ramach projektu AGIT finansowanego ze środków UE z Europejskiej Agencji Wykonawczej ds. Edukacji i Kultury (EACEA) w ramach programu ‘Obywatele, Równość, Prawa
i Wartości’ (CERV). Wyrażone poglądy i opinie należą jedynie do autorów i niekoniecznie odzwierciedlają stanowisko Unii Europejskiej.
Swoją prezentację pierwszy przedstawił Krzysztof Smolnicki (Fundacja Ekorozwoju/PZS). Dotyczyła ona Europejskiej Strategii Bioróżnorodności i standardów ochrony drzew. Ekspert opowiedział m.in. o standardach ochrony drzew, które udało się przyjąć na opolskim komitecie monitorującym. Mogą stać się nowym wzorcem dla innych regionów i dla innych komitetów monitorujących przepływ pieniędzy z funduszy europejskich.
Europejska Strategia Bioróżnorodności jest planem działania opracowanym przez Komisję Europejską w celu zatrzymania utraty bioróżnorodności i przywrócenia naturalnych ekosystemów w Europie. Strategia koncentruje się na ochronie dzikiej przyrody, odtwarzaniu ekosystemów, ochronie zwierząt i roślin, zrównoważonym wykorzystaniu zasobów naturalnych oraz zwalczaniu inwazyjnych, obcych gatunków. Standardy Ochrony Drzew to z kolei zbiór wytycznych i zasad mających na celu ochronę drzew i lasów w Europie. Drzewa pełnią ważną rolę w ekosystemach, przyczyniając się do utrzymania bioróżnorodności, zapobiegania erozji gleby, regulacji klimatu i dostarczania surowców. Standardy Ochrony Drzew obejmują m.in. zakaz wycinki drzew w wyznaczonych obszarach chronionych, zasady zrównoważonego zarządzania lasami, ochronę starych drzew i lasów pierwotnych oraz monitorowanie stanu zdrowia drzew i zwalczanie szkodników.
Majka Wiśniewska z Koalicji Ratujmy Rzeki (KRR), gdzie reprezentuje Fundację Greenmind i PZS, zmierzyła teorię ochrony rzek w Polsce z praktyką. Niestety rzeki w Polsce wciąż są niszczone i to nierzadko przy wsparciu europejskich pieniędzy. A zorientowany na budowę urządzeń hydro i regulację rzek system bardzo opornie podchodzi do nowocześniejszych, opartych o przyrodę rozwiązań. – To zaklinanie rzeczywistości betonem. Autorzy planów niemal zupełnie nie odnoszą się też do skutków zmian klimatu – podkreślił Rykowski.
Nie czyń poważnych szkód przyrodzie i klimatowi
Po przerwie na podwieczorek odbyła się prezentacja Marcina Korolca z Instytutu Zielonej Gospodarki na temat Europejskiego Zielonego Ładu i jego praktycznego znaczenia dla Polski. Pierwszy dzień zakończyła zasada DNSH (Do No Significant Harm), czyli nie czyń poważnych szkód przyrodzie i klimatowi. To jedna z ważniejszych, a jednocześnie problematycznych w egzekwowaniu zasad horyzontalnych dla funduszy europejskich. Rządy traktują ją bardzo ogólnie i sprowadzają do tabelki, w której odhacza się ogólne wytyczne i wskaźniki. Tymczasem zasada DNSH, jej ocena, powinna być dokładnie stosowana przy każdej inwestycji ze środków UE. Po wprowadzeniu teoretycznym przez Bartosza Kwiatkowskiego z fundacji Frank Bold, uczestnicy warsztatów mogli się zmierzyć z problemami stosowania zasady w praktyce. Krzysztof Mrozek z PZS przygotował symulację, w której członkowie komitetów monitorujących (i nie tylko oni) próbowali przeprowadzić ocenę DNSH dla konkretnych inwestycji w różnych funduszach europejskich.
Szewczyk: to ważna platforma do pogłębiania wiedzy
Pierwszy dzień warsztatów odbył się w ramach projektu AGIT. Program ma na celu aktywizację młodych ludzi, zwiększenie świadomości młodzieży w zakresie zmian klimatu, polityki klimatycznej oraz instrumentów prawnych, które mogą być wykorzystane do modyfikacji polityki klimatycznej zarówno na szczeblu lokalnym, jak i krajowym.
Jak podkreśla Aleksandra Szewczyk, współorganizatorka szkolenia, warsztaty stanowiły doskonałą okazję do wymiany doświadczeń i nawiązania kontaktów. – Nasze warsztaty okazały się ważną i potrzebną platformą do pogłębiania wiedzy oraz wymiany doświadczeń i dobrych praktyk. Były nie tylko źródłem wiedzy, ale także doskonałą okazją do budowania wspólnych działań i zacieśniania współpracy – dodała.
Z warsztatów zadowoleni byli jego uczestnicy. – To było wartościowe doświadczenie i dały możliwość poszerzenia wiedzy na temat istotnych tematów związanych z ochroną środowiska, klimatu oraz roli organizacji pozarządowych w monitorowaniu inwestycji ekologicznych – podkreśliła Monika Jaszcza, specjalistka ds. spółdzielni energetycznych.