„Czy zielona i sprawiedliwa transformacja może być pozarządowa? Fundusze Europejskie dla NGO w województwie śląskim”. Pod taką nazwą, 12 grudnia 2024 r., odbyło się spotkanie sieciujące w Bytomiu zorganizowane w ramach Regionalnego Obserwatorium Procesu Transformacji 2.0 (ROPT 2.0). W wydarzeniu wzięło udział ponad 20 osób. Spotkanie poprowadzili Krzysztof Mrozek z Polskiej Zielonej Sieci oraz Anna Otrębska, współzałożycielka Śląskiego Ruchu Klimatycznego.

Polska gospodarka jest wyjątkowo silnie uzależniona od węgla co sprawia, że pilna transformacja staje się koniecznością. Przyczyną jest nie tylko postępujący kryzys klimatyczny, który wymaga odejścia od paliw kopalnych, lecz także malejąca konkurencyjność polskiego węgla na rynku światowym oraz nierentowność kopalń. W procesie zielonej i sprawiedliwej transformacji kluczową rolę mogą odegrać organizacje pozarządowe.

„Jesteśmy w Bytomiu. Dziś chcemy zainspirować organizacje pozarządowe, aby zainwestowały swój czas na pozyskanie środków na sprawiedliwą transformację. Transformacja energetyczna musi być jednak wsparta zmianą społeczną” – podkreślił Kamil Szewczyk z Polskiej Zielonej Sieci.

Na spotkaniu w Bytomiu obecnych było 20 osób: pracowników organizacji pozarządowych, ludzi nauki oraz Ślązaków, zatroskanych przyszłością swojego regionu.

„Uważam, że każde spotkanie ma sens. Spotykają się różne osoby, o różnym potencjale wiedzy, którym mogą się dzielić. Jest to alternatywa dla spotkań online. Wartością dodaną jest też poznanie nowych osób, z którymi możemy wymienić się spostrzeżeniami i zdobyć nową, cenną wiedzę” – powiedział Marek Żur z Uniwersytetu Śląskiego.

W podobnym tonie wypowiedziała się Agata Otrębska ze Śląskiego Ruchu Klimatycznego. Aktywistka podkreśliła, że spotkania sieciujące to świetna okazja, aby poznać ludzi, nauczyć się nowych umiejętności i zainspirować do działania. „Zdecydowanie takie spotkania mają sens. To świetna okoliczność, aby się rozwinąć i coś zrobić dla otoczenia. Z moich doświadczeń z mieszkańcami województwa śląskiego wynika, że ludzie nie mają podstawowej wiedzy na temat transformacji i funduszy, które jej służą” – powiedziała Agata Otrębska.

Pieniądze na sprawiedliwą transformacje 

Pieniądze może nie leżą na ulicy, ale na pewno można o nie wnioskować “w Brukseli”. Jak podkreślił Krzysztof Mrozek, Dyrektor Programu Fundusze Europejskie dla Klimatu w Polskiej Zielonej Sieci, województwo śląskie może liczyć na miliardy euro.

„Znaczna część tych pieniędzy wesprze sprawiedliwą transformację Śląska jako regionu węglowego. Możliwości działań organizacji w obszarze funduszy europejskich są ogromne. Często organizacje o tym nie wiedzą. Najważniejsze, co powinny zrobić, to zainteresować się możliwościami finansowania. Spektrum możliwości jest bardzo szerokie. Nie jest to łatwe. Należy się do tego przygotować oraz mieć pomysł i determinację, aby to zrealizować” – podkreślił Krzysztof Mrozek.

Jak skutecznie napisać wniosek? Dyskusja z uczestnikami warsztatów 

Warsztaty zakończyła dyskusja na temat trudności jakie pojawiają przy pisaniu wniosków o dofinansowanie z projektów unijnych. Wynika z kilku czynników. Proces aplikacyjny bywa skomplikowany i wymaga znajomości formalnych procedur oraz specjalistycznego języka, co może być wyzwaniem dla organizacji o ograniczonych zasobach kadrowych. Ponadto, wiele NGO nie posiada doświadczenia w analizie budżetowej ani w precyzyjnym formułowaniu celów i rezultatów, co jest kluczowe przy składaniu wniosków. Wśród postulowanych wniosków były m.in. pomoc przy pisaniu grantów, specjalna infolinia dla organizacji pozarządowych, więcej webinarów i spotkań sieciujących, które pomogły by bieglej poruszać się skomplikowanym biurokratycznym systemie unijnych naborów. 

Spotkanie poprowadzili:

  • Krzysztof Mrozek — Dyrektor Programu Fundusze Europejskie dla Klimatu w Polskiej Zielonej Sieci. Reprezentuje PZS w komitetach monitorujących Fundusze Europejskie (m.in. w Komitecie Umowy Partnerstwa 2021-2027) oraz gremiach doradczych Komisji Europejskiej (m.in. Europejskim Forum Praktyków Partnerstwa (ECoPP) oraz Cohesion for Transitions (C4T)). 
  • Agata Otrębska — ekspertka w zakresie rozwoju osobistego i aktywistka. Szkoli biznes oraz młodzież, kształci w zakresie pracy trenerskiej, coachingu i tutoringu. Współzałożycielka i aktywistka Śląskiego Ruchu Klimatycznego, a wcześniej współpracowniczka WWF oraz Fundacji Rzecz Społeczna.

Działania Polskiej Zielonej Sieci w ramach ROPT 2.0

To już kolejne spotkanie zorganizowane przez Polską Zieloną Sieć w ramach Regionalnego Obserwatorium Procesu Transformacji 2.0. Dotychczas odbyły się m.in.:

Liderem ROPT 2.0 jest Województwo Śląskie, a projekt jest realizowany wraz siedmioma partnerami, w tym Polską Zieloną Siecią. Celem projektu jest wsparcie i usprawnienie zarządzania procesem Sprawiedliwej Transformacji w woj. śląskim, ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień rynku pracy, dywersyfikacji działalności gospodarczej, ochrony środowiska oraz potencjału terenów pogórniczych. 

Więcej na temat projektu ROPT 2.0 możesz przeczytać >>>TUTAJ