Górny Śląsk i Wielkopolska Wschodnia przez wiele lat odgrywały kluczową rolę jako centra górnictwa i przemysłu energetycznego w Polsce. Proces odchodzenia od energetyki opartej na węglu brunatnym i kamiennym jest nieunikniony. Publikacja autorstwa Emilii Ślimko jest opisem pięciu inicjatyw, w duchu Sprawiedliwej Transformacji, które przyczyniają się do zielonego rozwoju tych dwóch polskich regionach węglowych.
KLIKNIJ W OBRAZEK I POBIERZ
Inspiracją dla tej publikacji są osoby, które swoją codzienną pracą, przyczyniają się do tego, aby ich regiony miały przyszłość „po węglu”, rozwijały swój potencjał oraz budowały przyszłość w duchu zrównoważonego rozwoju. W Wielkopolsce Wschodniej autorka spotkała się z grupą działaczy społecznych i górników, którzy chcą uratować pamięć po górnictwie i jego tradycjach oraz osobami, które wspierają konińską młodzież w działaniach na rzecz zaangażowania obywatelskiego, demokracji i zmian klimatu. W województwie śląskim przeprowadzone zostały rozmowy przedstawicielami dwóch samorządów lokalnych zaangażowanych w pracę na rzecz mieszkanek i mieszkańców oraz ochrony środowiska, a także z organizatorkami społecznościowymi, które wzmacniają oddolne inicjatywy i ruchy społeczne osób zatroskanych losem swoich miejscowości.
Na podstawie spotkań i rozmów zostało opisanych pięć przykładów społeczności i inicjatyw stawiających na Odnawialne Źródła Energii (OZE), dążących do rozkwitu i zrównoważonego rozwoju miast i pielęgnujących dialog z tradycją. Pokazują one i inspirują, jak na poziomie lokalnym może wyglądać sprawiedliwa transformacja, uwzględniająca dobrostan ludzi, głosy młodzieży i kobiet oraz troskę o przyrodę i dziedzictwo kulturowe.
Czym jest Sprawiedliwa Transformacja?
Sprawiedliwa transformacja oznacza proces przejścia z gospodarki wysokoemisyjnej (opartej na paliwach kopalnych) na zeroemisyjną (opartą na odnawialnych źródłach energii), ze szczególnym uwzględnieniem interesów lokalnej ludności. Polega więc na stworzeniu alternatywnych gałęzi gospodarki i zapewnieniu miejsc pracy osobom, które ją stracą w wyniku stopniowego zamykania przedsiębiorstw wydobywczych czy elektrowni. Dlatego od lat instytucje, samorządy i organizacje pozarządowe apelują o transformację z „ludzką twarzą”. Sprawiedliwa transformacja ma być więc miękkim lądowaniem po szoku, jakim jest zamykanie kopalń i zakładów przemysłowych, znikanie zawodów z wieloletnią tradycją, odcięcie źródeł dochodów, na których swoje życie opierały rodziny, a także zmiana tożsamości regionu oraz niepewność przyszłości.