43-tysięczna Gmina Skawina położona jest kilkanaście kilometrów na południowy-zachód od centrum Krakowa. Władze tej miejscowości nie boją się śmiałych pomysłów i innowacji. To właśnie tam powstała SES – Spółdzielnia Energetyczna Skawina, której celem jest dostarczanie czystej, taniej i bezpiecznej energii. 

SES ma już rok. Spółdzielnia została zarejestrowana w KRS w czerwcu 2023 r. Należą do niej Gmina Skawina, Muzeum Regionalne oraz Miejska Biblioteka Publiczna. To jedna z ponad 30 spółdzielni energetycznych zarejestrowanych w Krajowym Ośrodku Wspierania Rolnictwa (KOWR).

Aby było taniej

Sabina Paciorek, wiceprezes zarządu, nie kryje, że głównym powodem powołania spółdzielni była oszczędność. – Naszym celem są mniejsze rachunki za energię elektryczną w budynkach użyteczności publicznej. Chcemy również, aby w bilansie energetycznym energia z OZE stanowiła coraz większą część – tłumaczy Sabina Paciorek. 

Spółdzielcy liczą też, że gmina zyska większą odporność na turbulencje na rynkach energii. – Biorąc pod uwagę niestabilne ceny energii, najlepszym rozwiązaniem jest samodzielna produkcja energii. Nie będziemy w ten sposób zależni od zakładów energetycznych i od spekulacji na światowych giełdach – podkreślił Grzegorz Horwacik, prezes zarządu.

Nie tylko fotowoltaika

SES ma w planach budowę elektrowni wodnej, co byłoby pionierskim posunięciem, nie opierającym się tylko na fotowoltaice, ale szerzej wykorzystującym inne źródła energii odnawialnej. – Mamy złożone wnioski o dofinansowanie z Krajowego Planu Odbudowy. Czekamy również na rozstrzygnięcie konkursu “Energia dla Wsi”, gdzie złożyliśmy wnioski o dofinansowanie na dwie elektrownie wodne – tłumaczy Sabina Paciorek, wiceprezes zarządu. Jak podkreślają spółdzielcy, istotna jest dywersyfikacja źródeł energii. Dlatego ważnym elementem planów jest budowa elektrowni wodnej.

– To nie jest instalacja fotowoltaiczna, która produkuje energię tylko w słoneczne dni. Elektrownia wodna to stabilne źródło zapewniające energię w dzień i w nocy. Docelowo chcemy zbilansować zapotrzebowanie w ciągu doby, gdzie fotowoltaika zaspokaja potrzeby w ciągu dnia, a elektrownia wodna i biogazownia w nocy – tłumaczy Grzegorz Horwacik. Aktualnie w Spółdzielni SES działa pięć instalacji fotowoltaicznych – Naszym celem jest rozproszenie instalacji, unikając jednej ogromnej farmy fotowoltaicznej. W przyszłości chcemy również magazynować nadmiar energii – podkreślił  Grzegorz Horwacik.

Bariery i wyzwania

Jak podkreślają nasi rozmówcy, spółdzielnie energetyczne przechodzą teraz prawdziwy „test”. Od tego jak sobie poradzą zależy przyszłość tego typu inicjatyw w Polsce. – Dopóki kilka spółdzielni, kilka społeczności nie pokaże, że coś można zrealizować, będzie trudno, aby pozostałe spółdzielnie zaczęły dynamicznie powstawać i rozwijać się – podkreśla Sabina Paciorek. Wokół spółdzielni energetycznych powstało wiele mitów. – Problemy z założeniem spółdzielni czy z podłączeniem do sieci. Wiele gmin ma z tego powodu duże obawy – dodała Sabina Paciorek. Podkreśliła również, że samorządowcom w Polsce daje się mały margines błędu. – Wszystko musi być od razu dobrze. Nie ma czasu na próby, testy i niepowodzenia. Dlatego niektóre samorządy obawiają się ryzyka związanego z założeniem spółdzielni – dodała.

Jak zauważył Grzegorz Horwacik, wielu samorządowców unika zakładania spółdzielni z obawy przed dużymi kosztami finansowymi i problemami organizacyjnymi. – Patrząc na przyszłe ograniczenie kosztów, spółdzielnia jest opłacalna, więc warto nawet zaciągnąć zobowiązanie finansowe, aby stworzyć tę instalację i uruchomić spółdzielnię. Fakt, biurokracja bywa uciążliwa, ale nie trwa znacząco dłużej niż w przypadku innych spraw – dodał Grzegorz Horwacik, prezes zarządu.”

Zapraszamy na konferencję

Sabina Paciorek będzie prelegentką konferencji dotyczącą rozwoju wspólnot energetycznych, która odbędzie się 19 czerwca 2024 r. w Warszawie, w budynku Varso Place 2 przy ul. Chmielnej 73 w godz. 10 – 17.
Udział w konferencji jest bezpłatny, zainteresowanych zapraszamy do >>> REJESTRACJI

Konferencja jest współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach projektu „Działania informujące i promujące Fundusze Europejskie wśród organizacji
pozarządowych”. Zobacz jak dotrzeć >>> MAPKA